Doğuma bağlı izinde doğrular ve yanlışlar

DEVLET MEMURLARINA DOĞUM NEDENIYLE VERİLECEK İZİNLER

Bilindiği üzere 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 104/A maddesi gereğince; bayan memura, doğum yapmasından önce sekiz, doğum yapmasından sonradan sekiz hafta almak üzere toplam on altı hafta süreyle annelik izni verilir. Çoğul gebeliklerde (ikiz, üçüz, ...) doğum öncesi sekiz haftalık annelik izni süresine iki haftalık bir zaman daha eklenir. Böylelikle çoğul gebeliklerde doğumdan önceki annelik izni süresi on hafta olmaktadır. İlgili maddenin devamında "ama beklenen doğum tarihinden sekiz hafta öncesine dek sağlık durumunun çalışmaya yerinde olduğunu tabip raporuyla belgeleyen bayan memur, isteği halinde doğumdan önceki üç haftaya dek kurumunda çalışabilir. Bu durumda, doğum öncesinde bu rapora dayanarak fiilen çalıştığı süreler doğum sonrası annelik izni süresine eklenir. " hükmü yer almaktadır. Bu hükümden çıkarılacak sonuçlar şunlardır;

ANALIK İZNİNİN BAŞLANGIÇ TARİHİ HANGİ HAFTADIR?

- Kadın memurun doğum öncesi analık izninin başlaması gereken tarih; tekil gebeliklerde 32. hafta, çoğul gebeliklerde 30. haftadır. Memurun doğumdan önce çalışarak doğum sonrası iznine tekil gebeliklerde en fazla beş hafta, çoğul gebeliklerde en fazla yedi hafta eklenebilecektir.

ÇALIŞABİLECEĞİNE DAİR RAPOR NE VAKIT VERİLMELİ?

- Kadın memur çalışmaya yerinde olduğuna dair raporu, doğum öncesi analık izin süresinin başlangıcında kurumuna iletmesi zorunludur. Mesela; 01/12/2016 tarihinde doğum sonrası 8 haftalık müsade süresi başlamış olan kadın memur, çalışabilir raporunu 08/12/2016 tarihinde kurumuna bildirirse, doğum sonrasına aktarılacak müsade süresi yukarıda açıkladığımız en fazla müsade süresi dek olmayacak, rapor tarihinden itibaren geçerli olacak ve örneğimizde tekil doğumsa dört hafta, çoğul doğumsa altı hafta olacaktır.

TABİP RAPORU DEVLET HASTANESİNDEN Mİ ALINMALI?

- Tabip raporuyla belgelendirme şartı: Sosyal Güvenlik Kurumu ile anlaşmalı ya da anlaşmasız bir afiyet hizmeti sunucusundan alabilir. Burada önemli olan tabip raporuyla belgendirilmesidir.

ÇALIŞABİLECEĞİNE DAİR RAPOR ALAN, YILLIK IZIN KULLANIRSA NE OLUR?

- Gerçekten alıştırma süresi: Tabip raporuyla çalışabileceğini belgelendiren memur bu alıştırma süresi içinde kanuni izinlerini kullanabilecektir. Ama kullanmış olduğu bu izinler doğum sonrası izne aktarılmayacaktır. Kanun burada "fiilen" çalışmayı esas almaktadır. Örneğin; tekil hamilelik yapacak bayan memur, raporla belgelendirdikten sonradan çalışıp bu süre dahilinde 5 gün takvim müsade, 5 gün rahatsızlık izni ve 4 gün de gerekçe izni kullanırsa doğum sonrası kullanabileceği müsade süresine aktarılacak olan izin beş hafta değil, izinlerinin düşülerek sahiden çalıştığı üç hafta olacaktır. Kurumların birçoğunda bu uygulamaya uyarı edilmemektedir. Öğretmenlerde ise bu dilekçe şu şekilde olacaktır. DMK 103/II maddesinde öğretmenlerin yaz tatilinde izinli olacağı ve hem yıllık müsade verilmeyeceği belirtilmiştir. Bundan dolayıdır ancak, öğretmenlerin yaz tatiline denk gelen ve sahiden çalışmaya bağlı olarak doğum sonrası izne aktarılacak olan doğum öncesi izni (yukarıda belirtildiği üzere tekil gebeliklerde maksimum 5 hafta, çoğul gebeliklerde azami 7 hafta), doğum sonrası annelik iznine eklenmeyecektir.

SON 3 HAFTA İÇİNDE ÇALIŞMAK OLASI DEĞIL

- Son olarak her halükarda kadın memurun doğumdan önceki üç hafta içinde çalışması muhtemel değildir.

DOĞUMUN ERKEN GERÇEKLEŞMESİ HALİ

657 sayılı DMK 104/A beşinci cümlesinde, "Doğumun erken gerçekleşmesi sebebiyle, doğum öncesi analık izninin kullanılamayan bölümü de doğum sonrası annelik izni süresine ilave edilir." denilmektedir. Ayrıca 29/01/2016 tarihli ve 6663 sayılı Kanunla gelen altıncı cümlede ise, "Doğum öncesi annelik izninin başlaması gereken tarihten önce gerçekleşen doğumlarda ise doğum tarihi ile annelik izninin başlaması gereken tarih arasındaki süre doğum sonrası annelik iznine ilave edilir" hükmü yer almıştır. Burada kadın memurun doğum yapmadan önce kullanamadığı doğum öncesi analık izni süresi, doğum sonrası annelik izni süresine ek edilecektir. Beşinci cümleyi bir örnekle açıklayalım. Örneğin; tekil hamile olan ve çalışmayarak gebeliğin otuz ikinci haftasında doğum öncesi izne ayrılan bayan memur, beklenen kırkıncı haftada yok de otuz sekizinci haftada doğum yaptı. Bu durumda doğum öncesi kullanamadığı iki haftalık süresi doğum sonrası sekiz haftalık süreye ek edilerek doğumdan daha sonra on haftalık izne sahip olmaktadır. 29/01/2016 tarihiyle gelen altıncı cümleye örnek verecek olursak; tekil hamile olan bayan memur yukarıda belirttiğimiz üzere doğum öncesi annelik izninin başlaması gereken tarih olan32. haftadan önce doğum yaptıysa, örneğin otuzuncu haftada müsade süresi ne değin olacaktır. Burada ise doğum öncesi ve sonrası annelik izni süresine ilaveten, doğumun gerçekleştiği tarih ile doğum öncesi iznin başlayacağı otuz ikinci haftanın arasındaki fark da eklenecektir. Örneğimizde 8+8+2=18 hafta doğumdan daha sonra izinli olacaktır. Erken doğum halinde durum böyleyken, geç doğum halinde nasıl olacaktır? Doğumun beklenen tarihten sonradan gerçekleşmesi durumunda fazladan geçirilen süreler müsade süresinden düşürülmeyecektir.

ÖLÜ DOĞUM HALİNDE IZIN

Ölü doğum halinde, sağ doğum yapan memura bahşedilen doğum öncesi ve doğum sonrası annelik izni süreleri aynı şekilde devam edecektir. Burada manâlı olan doğumun ölü doğum olarak yapılmasıdır, kadın memur düşük doğumlarda izin sürelerinden faydalanamaz. Ve bu durumun hekim kadar verilen raporda belirtilmesi gerekmektedir.

DMK 104/A yedinci cümlesinde, "Doğumda veya doğum ardından annelik izni kullanılırken annenin ölümü halinde, ricası üzerine memur olan babaya anne için öngörülen vakit değin izin verilir." biçiminde belirtilmiştir. Burada babanın da memur olması ve isteği halinde izin verilecektir. Bayan memurda olduğu gibi baba olan memurun da bu müsade esnasında çalıştığı kurumun takdiri aranmayacaktır. aynı zamanda bilindiği üzere eşi doğum yapan memura, on gün babalık izni süresi de verilmektedir. Bu iznin başlangıç tarihi de doğum olayının meydana geldiği tarih olacaktır.

YARIM GÜN IZIN HAKKI

29/01/2016 Tarihli ve 6663 Sayılı Kanunun 6. Maddesiyle, 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununun 104. Maddesine Eklenen (F) Fıkrası Gereğince "Yarım Gün Izin Hakkı":

- Yapılan değişiklikle, "Doğum sonrası analık izni süresi sonunda bayan memur, ricası halinde çocuğun hayatta olması kaydıyla annelik izni bitiminde başlamak üzere keza süt izni verilmeksizin birinci doğumda iki ay, ikinci doğumda dört ay, sonraki doğumlarda ise altı ay süreyle günlük çalışma süresinin yarısı değin çalışabilir. Çoğul doğumlarda bu sürelere birer ay ilave edilir. Çocuğun engelli doğması ya da doğumdan sonraki on iki ay içinde çocuğun engellilik durumunun tespiti hallerinde bu süreler on iki ay olarak uygulanır." hükümleri getirilmiştir. Bu hükümlerden de aşağıdaki sonuçlar çıkarılmaktadır:

Yarım gün izin hakkı sadece kadın memura verilmekle birlikte, hem kadın memura süt izni verilmeyecektir. Ama, yarım gün izin hakkının süresi biten kadın memur, süt izni süresinin kalan kısmı değin süt izni kullanabilecektir. Bunun tersi bir durumu da olabilir, yani süt izni kullanmayı seçim eden memur süt iznini bırakarak, kalan vakit değin yarım gün izin hakkını kullanabilir.

Kanunda dobra dobra belirtildiği üzere, birinci doğumda iki ay, ikinci doğumda dört ay, sonraki doğumlarda ise altı ay süreyle yarım gün alıştırma hakkı verilmiştir. Bu sürelerin tespitinde olan doğum olayının meydana gelmesi olup, memurun çocuk sayısına bakılmayacaktır.

Yarım gün izin hakkını kullanılmakta iken çocuğu ölen memurun bu izin hakkı sona erer ve memur ölümden nedeniyle gerekçe izni (657 DMK md.104/B) bitimine müteakip işe açtırmak zorundadır.

Çoğul doğumlarda doğum olayının sayısına göre verilecek yarım gün izin hakkına ilaveten bir ay daha verilir. Buradaki ilave bir aylık zaman tek seferlik olmayıp, çoğul doğumdan sonra baştan çoğul doğum olursa, bir aylık ek izin tekrardan verilir. Mesela, ilk doğumu çoğul olan memurun yarım gün izin hakkı 2ay (birinci doğumdan) + 1ay (çoğul doğumdan) =3ay olacaktır. Bundan sonraki doğum tekil olursa ikinci doğumdan nedeniyle 4ay; çoğul olursa 4ay (ikinci doğumdan) + 1ay (ikinci çoğul doğumdan) =5ay olacaktır.

Çocuğun engelli doğması ya da doğumdan sonraki on iki ay içinde çocuğun engellilik durumunun tespiti hallerinde yarım gün müsade süresi on iki ay olarak uygulanır. Bu sürenin başlangıcı da analık izni süresinin bitim tarihinden itibaren başlamaktadır.

DMK 104/F son cümlesi gereği, yarım gün iznin kullanılmasında sürelerin başlangıç ve bitiş saatleri çalıştığı kurum tarafından belirlenecektir.

olarak, yarım gün izin hakkı boyunca fiili çalışmaya emrindeki her türlü ödemeler hariç finansal haklar ile sosyal yardımlara dokunulmaz.

DOĞUMA BAĞLI AYLIKSIZ IZIN HAKKI

HANIMEFENDI MEMURLAR, ANALIK İZNİ VE YARIM GÜNLÜK IZIN HAKLARINDAN SONRADAN AYLIKSIZ MÜSADE ALABİLİR

657 Sayılı Devlet Memurları Kanununun 108/B Gereğince Doğum Sebebiyle Verilecek "Aylıksız Müsade Hakkı" :

Bilindiği üzere 657 DMK 108/B maddesinde "Doğum yapan memura, 104 üncü madde uyarınca verilen doğum sonrası analık izni süresinin ya da aynı maddenin (F) fıkrası gereğince verilen izin süresinin bitiminden; eşi doğum yapan memura ise, doğum tarihinden itibaren istekleri üzerine yirmidört aya kadar aylıksız müsade verilir." hükmü yer almaktayken, 29/01/2016 tarihli ve 6663 sayılı Kanunla, analık izni süresinin bitiminden başarmak üzere "ya da 104/F maddesince verilen izin süresinin bitiminden" ibaresi eklenmiştir. Bu Nedenle analık izni sonunda işe başlayarak doğum olayının durumuna ve sayısına göre açıklanmış vakit yarım gün müsade hakkını kullanan kadın memur, bu sürenin bitiminden itibaren ricası halinde yirmidört aya kadar aylıksız izin kullanabilecektir.

ERKEK MEMUR, DOĞUM OLAYININ MEYDANA GELDİĞİ TARİHTEN İTİBAREN AYLIKSIZ IZIN ALABİLİR

Eşi doğum yapan erkek memur ise talebi halinde, doğum olayının meydana geldiği tarihten itibaren yirmidört ay süreyle aylıksız izne ayrılabilecektir. Erkek memura doğum nedeniyle aylıksız izin verebilmek için eşinin Devlet memuru olup olmadığına bakılmayacaktır.

DOĞUM SEBEBIYLE IZIN BAŞVURUSUNDA, AMİRİN TAKDİR HAKKI YOK

Doğum sebebiyle verilecek olan aylıksız izinde Kurumun takdir hakkı bulunmamaktadır. Fakat ölü doğum yapılması halinde, lüzum doğum yapan bayan memura gerekse eşi doğum yapan erkek memura aylıksız müsade verilmeyecektir. Ayrıca belirtilen yirmidört aylık süre geçirilmeden, aylıksız iznin kısımlar halinde kullanılması da mümkündür.

DOĞUM SEBEBIYLE AYLIKSIZ İZİNDE GEÇEN SÜRELERE KADEME ARTIK VERİLİYOR

657 Sayılı Devlet Memurları Kanununun 108/B Uyarınca Doğum Sebebiyle Verilecek Aylıksız Müsade Süresince Kademe ve Derece İlerlemesi :

29/01/2016 tarihli ve 6663 sayılı Kanunun 5. maddesiyle birlikte, 657 sayılı DMK 36/C maddesine sekizinci fıkra olarak "108 inci maddenin (B) fıkrası uyarınca kullanılan aylıksız müsade süreleri, her sene için bir kademe ilerlemesi ve her üç sene için bir derece yükselmesi verilmek suretiyle değerlendirilir." şeklinde eklenmiştir. Bu Vesile Ile ayrıca doğum yapan bayan memura ayrıca de eşi doğum yapan erkek memura, doğum nedeniyle kullanabilecekleri aylıksız izin süresi her tarafında aşama ve derece ilerlemesi imkanı getirilmiştir. Oysa burada dikkat edilmesi gereken husus; 6663 sayılı Kanunun maddelerinin yürürlüğe giriş tarihlerini bildiren 35. maddesinde, doğum sebebiyle verilecek aylıksız müsade boyunca kademe ve derece ilerlemesini düzenleyen aynı Kanunun 5. maddesinin yürürlüğe antre tarihi, yayım tarihi olan 10/02/2016 olarak belirtilmiştir. Anılan bu tarihten itibaren doğum nedeniyle verilmiş veya verilecek olan aylıksız izinde geçen sürelerin hesabında, kademe ve derece ilerlemesi verilmesi mümkün olacaktır. Bu tarihten önce doğum sebebiyle alınarak kullanılmış (memur aylıksız izin sonunda görevine başlamış) aylıksız izinlerde kademe ve derece ilerlemesi yapılması söz konusu olmayacaktır.

Çağatay Han

sizlere www.ensonhukuk.com farkıyla sunulmuştur

Share :

Tweet

✚