Memurlara performans maddesinin dayanağı, 657 sayılı Kanunun 122. maddesinin dördüncü fıkradır. Bu madde şu şekildedir:
"Halk kurum ve kuruluşları yürütmekte oldukları hizmetlerin özelliklerini göz önünde bulundurarak memurlarının başarı, verimlilik ve gayretlerini değer biçmek üzere, Devlet Personel Başkanlığının uygun görüşü gücüne gitmek kaydıyla, değerlendirme ölçütleri belirleyebilir"
Bu madde, kurumlara, galibiyet ve verimliliği değerlendirmek için değer biçme ölçütü atama yetkisi vermektedir.
Danıştay Idari Dava Daireleri laf konusu 4. fıkra hükmünü, kanun sıralama yetkisinin devri olarak yorumlamış ve ilgili hükmün iptali istemiyle Tüzük Mahkemesine başvurmuştu.
Tüzük Mahkemesi, her bir kurumun etkinlik alanına tarafından farklı öbür değerlendirme ölçütü koymanın gerektiğini ve bu kriterlerin bir bir kanunla belirlenmesinin olası olmadığını belirterek, laf konusu hükmün yasama yetkisinin devri olarak nitelendirilemeyeceğini belirtmiştir.
İŞTE, 3 OCAK 2017 TARİHLİ RESMI GAZETEDE YAYIMLANAN KARAR
Tüzük Mahkemesi Başkanlığından:
Başlıca Sayısı : 2016/139 Karar Sayısı : 2016/188 Karar Tarihi: 14.12.2016
İTİRAZ YOLUNA BAŞVURAN: Danıştay Yönetimle Ilgili Dava Daireleri Kurulu
İTİRAZIN KONUSU: 14.7.1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun, 13,2.2011 tarihli ve 6111 sayılı Kanun'un 110. maddesiyle değiştirilen 122. maddesinin dördüncü fıkrasının, Anayasa'nın 2,, 7. ve 128. maddelerine aykırılığı ileri sürülerek iptaline ve yürürlüğünün durdurulmasına karar verilmesi talebidir.
DURUM: Davacı hakkında düzenlenen 2014 yılı 1. dönem performans değerlendirmesi ile bu işlemin dayanağı olan Dışişleri Bakanlığı Personeli Performans Değer Biçme Yönergesinin iptali talebiyle açılan davada, itiraz konusu kuralın Anayasa'ya aykırı olduğu kanısına varan Mahkeme, iptali ve yürürlüğünün durdurulması için başvurmuştur. '
I- İPTALİ İSTENİLEN KANUN HÜKMÜ
Kanun'un 6111 sayılı Kanun'un 110. maddesiyle değiştirilen, itiraz konusu kuralın da yer aldığı 122. maddesi şöyledir:
"Galibiyet, üstün başarı değerlendirmesi ye ödül:
Madde 122- (Öbür: 13/2/2011-6111/110 md.)
Görevli oldukları burumlarda doğaüstü gayret ve çalışmaları ile emsallerine tarafından başarılı tayin yapmak suretiyle; millet kaynağında manâlı ölçüde tasarruf sağlanmasında, millet zararının oluşmasının önlenmesinde ve önlenemez kamu zararlarının kayda değer Ölçüde azaltılmasında, kamusal avantaj ve gelirlerin beklenenin üzerinde artırılmasında ya da sunulan hizmetlerin faaliyet ve kalitesinin yükseltilmesinde maddi olaylara ve verilere dayalı olarak katkı sağladıkları tespit edilen memurlara, merkezde bağlı veya ilgili bakan, illerde valiler, ilçelerde kaymakamlar kadar başarı belgesi verilebilir, (Ilave tümce: 22/5/2012-6318/44 md) Türk Silahlı Kuvvetlerinde (Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Emniyet Komutanlığı hariç) görevli Devlet memurları için Ulusal Savunma Bakam bu yetkisini devredebilir. Üç defa galibiyet belgesi alanlara üstün başarı belgesi verilir.
Üstün galibiyet belgesi verilenlere, merkezde tabi ya da ilgili bakan ve illerde valiler kadar yerinde görülmesi halinde en yüksek Devlet memuru aylığının (eh gösterge dahil) % 200 'üne kadar ödül verilebilir.
Bu maddeye kadar bir mali sene içinde ödüllendirileceklerin sayısı, kurumun ytlbaşındaki dolu kadro mevcudunun binde onundan, Gümrük Müsteşarlığı, Milli Eğitim Bakanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğü kadroları için binde yirmisinden artı olamaz. Sene içinde ödüllendirilen personel sayısı kumrularınca izleyen yılın Ocak ayı ardına kadar Devlet Personel Başkanlığına bildirilir.
Ulus kurum ve kuruluşları yürütmekte oldukları hizmetlerin özelliklerini göz önünde bulundurarak memurlarının galibiyet, verimlilik ve gayretlerini ölçmek üzere, Devlet Personel Başkanlığının yerinde görüşü içerlemek kaydıyla, değer biçme ölçütleri belirleyebilir
II- ILK INCELEME
1. Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü hükümleri gereğince Zühtü ARSLAN, Burhan ÜSTÜN, Engin YILDIRIM, Serdar ÖZGÜLDÜR, Serruh KALELİ, Osman Alifeyyaz PAKSÜT, Recep KÖMÜRCÜ, Nuri NECİPOĞLU, Hicabi DURSUN, Celal Mümtaz AKINCI, Muammer TOPAL, M. Belli KUZ, Haşan Tahsin GÖKCAN, Kadir ÖZKAYA, ve Rıdvan GÜLEÇ'in katılımlarıyla 2.8.2016 tarihinde yapılan birincil inceleme toplantısında, dosyada eksiklik bulunmadığından işin esasının incelenmesine, yürürlüğü askıya alma talebinin çözümleme aşamasında karara bağlanmasına OYBİRLİĞİYLE karar verilmiştir.
III- ESASIN İNCELENMESİ
2. Kullanım kararı ve ekleri, Raportör Fatih ŞAHİN kadar hazırlanan işin esasına ilişkin rapor, itiraz konusu kanun hükmü, dayanılan Anayasa kuralları ve bunların gerekçeleri ile öteki yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
1- İtirazın Gerekçesi
3. Uygulama kararında kısaca, Tüzük'nm 128. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca, memurlar ve diğer halk görevlilerinin nitelikleri, atanmaları, ödev ve yetkileri, hakları ve yükümlülükleri, aylık ve ödenekleri ile öteki özlük işlerinin kanunla düzenlenmesi gerekirken, yasama organı tarafından esas ilkeleri belirlenmeden, memurların başarı, verimlilik ve gayretlerini değerlendirmek üzere, değerleme kriterlerini belirleme konusunda idareye, sınırları muhakkak olmayan yetki verilmesinin, yasama yetkisinin devri anlamına geldiği belirtilerek kuralın, Tüzük'nın 2., 7. ve 128. maddelerine aykırı olduğu ileri sürülmüştür.
2- Anayasa'ya Kuraldışılık Sorunu
4. İtiraz konusu kuralda, millet kurum ve kuruluşlarının, yürütmekte oldukları hizmetlerin özelliklerini göz önünde bulundurarak memurlarının galibiyet, verimlilik ve gayretlerini ölçmek üzere, Devlet Personel Başkanlığının uygun görüşünü olmak kaydıyla, değerleme ölçütleri belirleyebileceği öngörülmektedir.
5. Tüzük'nın 2. maddesinde açıklanmış hukuk devleti, eylem ve işlemleri hukuka yerinde, insan haklarına saygılı, bu hak ve özgürlükleri koruyup güçlendiren, her alanda adaletli bir hukuk düzeni kurup bunu geliştirerek sürdüren, Anayasa'ya aykırı koşul ve tutumlardan kaçınan, Anayasa ve hukukun üstün kurallarıyla kendini alt sayan, hak denetimine açık olan devlettir.
6. Hukuk devletinin esas ilkelerinden biri "belirliliktir. Belirlilik ilkesi, yalnızca yasal belirliliği değil, daha geniş anlamda yasal belirliliği de ifade etmektedir. Yasal düzenlemeye dayanarak erişilebilir, bilinebilir ve öngörülebilir olma gibi niteliksel gereklilikleri karşılaması koşuluyla, mahkeme içtihatları ve yürütmenin düzenleyici işlemleri ile de yasal belirlilik sağlanabilir. Hukuki belirlilik ilkesinde ana olan, bir hukuk normunun uygulanmasıyla ortaya çıkacak sonuçların o hukuk düzeninde öngörülebilir olmasıdır.
7. Tüzük'nın 7. maddesinde, "Yasama yetkisi Türk Milleti adına Türkiye Büyük Halk Meclisinindir. Bu yetki devredilemez." denilmektedir. Yasama yetkisinin Türkiye Büyük Irk Meclisine ait olması ve bu yetkinin devredilememesi, kuvvetler ayrılığı ilkesinin bir gereğidir. Bu hükme yer veren Tüzük'nın 7. maddesinin gerekçesinde yasama yetkisinin parlamentoya ait olması "demokrasi rejimini benimseyen siyasi rejimlerde zorunlu bir koşul" olarak nitelendirilmiştir.
8. Madde gerekçesinden de anlaşılacağı üzere, yasama yetkisinin devredilmezliği aslında kanun sıralama yetkisinin TBMM açık havada bir organca kullanılamaması anlamına gelmektedir. Tüzük'nın 7. maddesi ile yasaklanan husus, kanun yapma yetkisinin devredilmesi olup bu madde, yürütme organına hiçbir şekilde düzenleme yapma yetkisi verilemeyeceği anlamına gelmemektedir. Kanun koyucu, yasama yetkisinin genelliği ilkesi uyarınca, bir konuyu doğrudan kanunla düzenleyebileceği gibi bu hususta düzenleme yapma yetkisini yürütme organına da bırakabilir.
9. Yürütmenin türevselliği ilkesi uyarınca, yürütme organının bir konuda düzenleme yapabilmesi için yasama organınca yetkilendirilmesi gerekmektedir. Kaide olarak, kanun koyucunun genel ifadelerle yürütme organını yetkilendirmesi tatmin edici olmakla birlikte, Anayasa'da kanunla düzenlenmesi öngörülen konularda genel ifadelerle yürütme organına düzenleme yapma yetkisi verilmesi, yasama yetkisinin devredilmezliği ilkesine anomali oluşturabilmektedir. bu nedenle, Tüzük'da münhasıran kanunla düzenlenmesi öngörülen konularda, kanunun esas esasları, ilkeleri ve çerçeveyi belirlemiş olması gerekmektedir. Tüzük koyucunun dobra dobra kanunla düzenlenmesini öngördüğü konularda, yasama organının esas kuralları saptadıktan sonradan, uzmanlık ve idare tekniğine ilişkin hususları yürütmeye bırakması, yasama yetkisinin devri olarak yorumlanamaz.
10. Tüzük'nın 128. maddesinde, "Devletin, ulus İktisadi teşebbüsleri ve diğer halk tüzelkişilerinin genel idare esaslarına kadar yürütmekle yükümlü oldukları halk hizmetlerinin gerektirdiği asli ve kesintisiz görevler, memurlar ve diğer ulus görevlileri eliyle görülür. Memurların ve diğer millet görevlilerinin nitelikleri, atanmaları, tayin ve yetkileri, hakları ve yükümlülükleri, aylık ve ödenekleri ve öteki özlük işleri kanunla düzenlenir. Üst aşama yöneticilerinin yetiştirilme usul ve esasları, kanunla özel olarak düzenlenir denilmiştir. Buna tarafından, Tüzük'nın 128. maddesinin birinci fıkrası kapsamındaki görevleri yürüten bütün personelin nitelikleri, atanmaları, görev ve yetkileri, hakları ve yükümlülüklerinin kanunla düzenlenmesi zorunludur.
11. 657 sayılı Kanun'un 122. maddesinde, görevlerinde üstün galibiyet belirten memurların ödüllendirilmesine ilişkin usul ve esaslar düzenlenmiştir. Maddenin birinci fıkrasında, görevli oldukları kurumlarda olağanüstü çaba ve çalışmaları ile emsallerine tarafından daha başarılı olarak tahsis yapmak suretiyle; ulus kaynağında kayda değer ölçüde tasarruf sağlanmasında, ulus zararının oluşmasının önlenmesinde ve önlenemez halk zararlarının önemli ölçüde azaltılmasında, kamusal avantaj ve gelirlerin beklenenin üstünde artırılmasında veya sunulan hizmetlerin faaliyet ve kalitesinin yükseltilmesinde bedensel olaylara ve verilere dayalı olarak katkı maddesi sağladıkları saptama edilen memurlara, merkezde bağlı ya da ilgili bakan, illerde valiler, ilçelerde kaymakamlar kadar başarı belgesi verilebileceği, üç kere galibiyet belgesi alanlara da üstün başarı belgesi verileceği; ikinci fıkrasında, üstün başarı belgesi verilenlere, merkezde emrindeki veya ilgili bakan ve illerde valiler kadar uygun görülmesi halinde en yüksek Devlet memuru aylığının (ilave gösterge dahil) % 200'üne dek ödül verilebileceği; üçüncü fıkrasında, bir mali sene içinde ödüllendirileceklerin sayısının, kurumun yılbaşındaki dolu kadro mevcudunun binde onundan, Gümrük Müsteşarlığı, Milli Eğitim Bakanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğü kadroları için binde yirmisinden fazla olamayacağı ve yıl içinde ödüllendirilen personel sayısının kurumlarınca izleyen yılın Ocak ayı ardına kadar Devlet Personel Başkanlığına bildirileceği açıklama edilmiştir. İtiraz konusu dördüncü fıkrada ise millet kurum ve kuruluşlarının, yürütmekte oldukları hizmetlerin özelliklerini göz önünde bulundurarak memurlarının başarı, verimlilik ve gayretlerini ölçmek üzere, Devlet Personel Başkanlığının yerinde görüşü alınmak kaydıyla, değer biçme ölçütlerini belirleyebileceği hüküm altına alınmıştır.
12. Anılan maddede, memurlara hangi şartlarda başarı ve üstün başarı belgesi verileceği belirtilmiş, üstün galibiyet belgesi almaya hak kazanan memurlara verilebilecek ödül miktarı ile ödüllendirilecek personel sayısının üst sınırı herhangi bir tartışmaya sebep olmayacak şekilde gösterilmiştir. Bunun yanında itiraz konusu kuralda da, idarelerin, memurların galibiyet, verimlilik ve gayretlerini ölçmede kullanacakları kriterleri belirlerken, yürütmekte oldukları hizmetlerin özelliklerini göz önünde bulunduracakları ve Devlet Personel Başkanlığının yerinde görüşünü alacakları belirtilmek suretiyle esas esaslar da belirlenmiştir. Dolayısıyla, görevli oldukları kurumlarda, doğaüstü gayret ve çalışmaları ile emsallerine göre başarı bildiren memurlara ödül verilmesine ilişkin temel kurallar kanunla belirli olduğundan kuralda bir tereddüd bulunmamaktadır.
13. Kamu hizmetleri, her bir kamu kurum ve kuruluşunun faaliyet alanına tarafından farklı usul ve esaslara kadar yürütülmektedir. Dolayısıyla, halk kurum ve kuruluşlarında ödev yapan ulus görevlilerinin başarı, verimlilik ve gayretlerinin ölçümüne ilişkin değerlendirme kriterleri de, her bir kurum tarafından yürütülen hizmetin özelliklerine göre farklılık göstermektedir. Bu kriterlerin her birinin kanunda bir bir belirlenmesi ise mümkün değildir.
14. Bu bağlamda, Kanun'un 122. maddesinin birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarında, mucizevi çaba ve çalışmaları ile emsallerine kadar galibiyet gösteren memurlara ödül verilmesine ilişkin esas kurallar belirlendikten daha sonra millet kurum ve kuruluşlarının yürütmekte oldukları hizmetlerin özelliklerinin de göz önünde bulundurulacağı belirtilmek suretiyle memurların başarı, verimlilik ve gayretlerini değerlendirmek üzere, Devlet Personel Başkanlığının yerinde görüşü gücüne gitmek kaydıyla, değerlendirme ölçütlerinin belirlenmesi konusunda ilgili idarelerin yetkili kılınmasında yasama yetkisinin devredilmezliği ilkesine anormallik teşkil eden bir husus bulunmamaktadır.
15. Açıklanan nedenlerle, kaide Tüzük'nın 2., 7. ve 128. maddelerine tutarsız değildir. İptal talebinin reddi gerekir.
IV- YÜRÜRLÜĞÜN DURDURULMASI TALEBİ
16. Başvuru Formu kararında özet olarak, yasama organı göre temel ilkeleri belirlenmeden, memurların başarı, verimlilik ve gayretlerini ölçmek üzere, değerleme kriterlerini tespit konusunda idareye, sınırları belirlenmiş olmayan yetki verilmesinin telafisi
zorlama ve imkansız zararların doğmasına sebebiyet vereceği belirtilerek yürürlüğün durdurulması talep edilmiştir.
14.7.1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun, 13.2.2011 tarihli ve 6111 sayılı Kanun'un 110. maddesiyle değiştirilen 122. maddesinin dördüncü fıkrasına karşın iptal talebi, 14.12.2016 tarihli, E.2016/139, K.2016/188 sayılı kararla reddedildiğinden, bu fıkraya ilişkin yürürlüğün durdurulması talebinin REDDİNE, 14.12.2016 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verilmiştir.
V- HÜKÜM
14.7.1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun, 13.2.2011 tarihli ve 6111 sayılı Kanun'un 110. maddesiyle değiştirilen 122. maddesinin dördüncü fıkrasının, Tüzük'ya aykırı olmadığına ve itirazın REDDİNE, 14.12.2016 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.
sizlere www.ensonhukuk.com farkıyla sunulmuştur
Başlığı Kapat Kodları GösterKodları Kapar Emojileri GösterEmojileri Kapar