Sendikal tazminat nedir? Kimlere ve nasıl ödenir?

Sendikal tazminat nedir?

Sendikal tazminat; adından da anlaşılacağı gibi, sendika kaynaklı nedenlerle işten hileli olarak çıkarılan işçiye ödenen bir tazminat türüdür. Bu tazminatın hesaplanması ve gerekçeleri önem arz ettiğinden yazı içerisinde her yönüyle sendikal tazminat açıklanmaya çalışılacaktır.

Sendika nedir?

minimum 7 reel veya tüzel birey göre kurulabilen sendika, işçilerin haklarını savunmak ve ilerletmek amacı güder. Anayasanın da teminat altına aldığı bu yargı, esas adalet ve özgürlükler içinde yer alır. Sendika kurmak izne ast olmadığı gibi sendikal faaliyet yürütmek de izne tabi değildir. Mevzuat kuralları çerçevesinde hareket etmek kaydıyla cümbür cemaat sendikaya üye olabilir ve sendikal faaliyet yürütebilir.

Sendikal tazminat ne anlama gelir?

Sendikal tazminat; sendikaya üye olduğu için, sendika üyeliğine son verdiği için ya da sendikal faaliyette bulunduğu için işten çıkarılan işçiye ödenmesi gereken ve miktarı iş mahkemesince belirlenen bir tazminat türüdür.

Yasal dayanağını 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu Iş Sözleşmesi Kanununun 25inci maddesinden bölge bu tazminatın alınabilmesi için iş mahkemesine dava açılması gerekmektedir.

Mevsimlik emekçi sendikaya aza olabilir mi?

Kimler sendikal tazminat davası açabilir?

Bu konuda en fazla karıştırılan husus, işe iade davası açma süresinin sendikal tazminat için de geçerli olduğu yönündedir. Bir başka deyişle, işe iade davası açabilmesi için işçinin taşıması gereken şartların bu davada da aranacağı düşünülmektedir.

İşe iade davası açabilmek için ise işçinin işyerindeki kıdeminin en az 6 ay olması ve işyerinde çalışan işçi sayısının en az 30 olması gerekmekte ve işçinin süresiz süreli iş sözleşmesiyle çalışıyor olması şartı aranmaktadır. Daha önce bu şartlar, sendikal tazminat davası için de aranmaktayken Anayasa Mahkemesinin 11.11.2015 tarih ve 29529 sayılı resmi gazetede yayımlanan 2013/1 esas sayılı kararı ile artık aranmamaktadır.

Bir diğer deyişle işçinin işyerindeki kıdemi 1 gün deha olsa emekçi sendikal tazminat istek edebilmektedir. Oysa bu davanın açılması için, fesih tarihinden itibaren 10 sene içinde meslek mahkemesine başvurulması gerekmektedir.

Sendikal tazminatta vakit aşımı süresi

Sendikal tazminat da bir tür tazminat olarak kabul edildiğinden, zamanaşımı süresi 10 yıldır. İşçinin meslek sözleşmesinin feshi ile başlayan bu süre, üzerinden 10 yıl geçmekle süre aşımına uğrar.

Sendikal nedenle çıkış nasıl tespit edilir?

Bu konuda Yargıtay önemli ölçütler belirlemiştir. Önüne gelen bir sendikal tazminat davasını inceleyen yüksek mahkeme, aşağıdaki hallerin varlığını araştırmaktadır:

İşyerinde çalışan ve sendikaya üye olan işçilerin sayısı Bunların hangi tarihlerde aza oldukları Üyelikten çekilen işçilerin var olup olmadığı İşyerinde çalışan işçilerin bulunup bulunmadığı Aynı dönem içerisinde yetki prosedürünün işletilip işletilmediği İşyerinde önceki dönemlerde toplu iş sözleşmelerinin yapılıp yapılmadığı Yeni işçilerin alınıp alınmadığı ve alınmışsa bu yeni işçilerin sendikalı olup olmadığı İşverence ekonomik ya da teknolojik nedenlerle fesih yoluna başvurulduğunun iddia edilmesi durumunda teknik açıdan bu durumun geçerliliği

İşe iade davası ile birlikte sendikal tazminat istenir mi?

Sendikal nedenlerle iş akdinin sona erdirildiğini bahis eden işçi, davasını Iş Kanununun 20 ve 21inci maddelerine dayanarak açmalıdır. Bu durumda işe iadesini de istek eden işçi ile ilgili mahkemenin verebileceği iki karar vardır: İşçinin işe iadesi ya da davanın reddi. İşçinin işe iadesine karar veren mahkeme, bilindiği üzere diğer taraftan işe başlatmama tazminatı belirlemekte ve işçiyi işe başlamak istemeyen işveren bu tazminatı ödemek zorunda kalmaktadır. İşte Yargıtay içtihatları gereğince, mahkemece sendikal tazminata hükmedilmesi durumunda keza işe başlatmama tazminatına hükmedilmemektedir.

Sendikal tazminat miktarı ne kadar?

Tekrar Yargıtay’a tarafından, sendikal nedenlerle işçinin işten çıkarıldığının tespiti halinde belirlenmesi gereken sendikal tazminat tutarı işçinin en az 1 takvim ücreti tutarında olacaktır. Yüksek mahkemenin içtihatları gereğince; kıdemi 1 gün ile 5 yıl arasında olan işçi için 1 takvim ücreti tutarında, 5 sene ile 15 sene arasında kıdemi olan emekçi için 1 sene ve 1 aylık ücreti tutarında ve 15 yıldan çok kıdemi olan emekçi için 1 sene ve 2 aylık ücreti tutarında sendikal tazminata hükmedilmektedir.

SONUÇ

Iş sözleşmesinin sendikal nedenlerle feshedildiğini iddia eden emekçi, sendikal tazminat talep edebilir. Bu davayı açabilmek için her hangi bir kıdem şartı yoktur. İşçinin işyerindeki kıdemi 1 gün bile olsa, bu dava açılabilecektir.

İşe iade davası açma hakkına sahip olan işçi ise, işe iadesi için dava açtığında keza sendikal tazminatını da talep edebilir. Bu durumda duruşma, işçinin işe iadesine karar verirse keza sendikal tazminata da hükmedecektir.

Sendikal tazminatı miktarı ise işçinin kıdemin kadar değişmektedir. İşyerindeki kıdemi 5 yıla dek olan emekçi için 1 yıllık ücreti dek, 5-15 yıl aralarında olan işçi için 1 sene ve 1 ay tutarında ücreti değin ve 15 yıldan fazla olan emekçi için ise 1 sene ve 2 aylık ücreti tutarında sendikal tazminat belirlenmektedir. Burada belirtilen ücretler, işçinin brüt ücretleridir.

Sendikal tazminat, 10 yıllık süre aşımı süresine emrindeki olup; bu vakit işçinin meslek akdinin feshi ile başlar. bu nedenle sendikal tazminat talebine ilişkin dava, fesih tarihinden itibaren 10 yıl içinde açılabilir.

sizlere www.ensonhukuk.com farkıyla sunulmuştur

Share :

Tweet

✚