Açık maden işçilerinin hakları nelerdir?

Yer üzerinde çalışan maden işçileri

Soma maden faciasının yaşanmasının ardından mevzuatta bazı  değişikliklere gidilmiş ve maden işçilerine özel bir takım düzenlemeler yapılmıştı. Bu işçilerin alıştırma sürelerinden takvim müsade haklarına değin getirilen kolaylıklar ve haklar olmuştu. Ancak burada, çoğu işçinin gözünden kaçan bir teferruat olduğunu söylemem gerekir. O da, yer altında çalışan maden işçileri ile yer üstünde çalışan maden işçilerinin benzer haklara sahip olmamasıdır.

Yer aşağı çalışan maden işçilerinin hakları neler?

Iş kanununa göre haftalık çalışma süresi 45 saattir ve günde 11 saati aşmamak kaydıyla, bu vakit haftanın günlerine istenildiği gibi dağıtılabilir. Yer altı madencileri için ise haftalık alıştırma süresi 37,5 saattir ve işçinin jurnal çalışması hiçbir şekilde 7,5 saati geçemez. Aynı şekilde diğer işçiler gerektiğinde pozitif egzersiz yapabilirken, yer altı maden işçilerine artı mesai yaptırılması yasaklanmıştır.

Yine Meslek Kanununa kadar yıllık izin süreleri, işçinin kıdemine tarafından değişmektedir. 1-5 yıl aralarında kıdemi olan işçiye en düşük 14 çalışma günü, 5-15 yıl arasında kıdemi olan işçiye en düşük 20 iş günü ve 15 yıldan artı kıdemi olan işçiye de asgari 26 iş günü izin verilmelidir. Oysa yer altı maden işçileri için bu süreler 4’er gün artırılmalıdır. Yani bu işçiler için yıllık ücretli izin süreleri sırasıyla en az 18, 24 ve 30 çalışma günü olarak uygulanacaktır.

Yer üstü maden işçilerinin durumu

Deneme süresi ne değin?

Meslek Kanununun ilgili maddeleri olan 41, 53 ve 63üncü maddeleri incelediğimizde; kanunun bilhassa her defasında “yer aşağı çalışan maden işçileri” ifadesini kullandığını görmekteyiz. Örneğin 41inci maddede “.. yer altında maden işlerinde çalışan işçilere artı egzersiz yaptırılamaz.” denirken, 53üncü maddede “Yer altı işlerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli müsade süreleri 4’er gün arttırılarak uygulanır.” denilmektedir. Aynı şekilde 63üncü maddede ise “yer altı maden işlerinde çalışan işçilerin alıştırma süresi; günde en çok 7,5, haftada en çok 37,5 saattir.” ifadesi kullanılmıştır.

Kanun koyucu bilinçli bir tercihte bulunarak, yer altında çalışan madenci ile yer üstünde çalışan madenciyi birbirinden öbür tutmayı seçim etmiştir. böylece, madencilere tanınan haklardan bahsederken kastedilenin, yer altında çalışan maden işçileri olduğu unutulmamalıdır.

NETICE

Soma maden faciasından sonradan maden işçilerine getirilen artı çalışma yaptırılamaması, daha az sürelerle çalışma ve yıllık izin sürelerinin artırılması uygulamalarının yalnızca yer altında çalışan madenciler için getirildiğini bildirmek zorundayım.

Yer üstü maden işlerinde, mesela “açık madende” çalışan bir madenci, bu haklardan faydalanamayacaktır. Hatta bir adım ötesi olarak şunu ifade edebilirim oysa; bir yer altı kömür maden işletmesinde, aşağıda inmeden sadece yukarıda yürütülen bir faaliyeti yerine getiren bir maden işçisi de bu haklara sahip değildir.

sizlere www.ensonhukuk.com farkıyla sunulmuştur

Share :

Tweet

✚