...
Bu yazımızda, halk görevlilerinin yurtdışına vizesiz çıkmasında büyük bir ayrıcalık sağlayan hususi damgalı pasaportun (yeşil pasaport) verilmesinde gördüğümüz bir takım adaletsizliklerden bahsedeceğiz.
YEŞİL PASAPORT ALMANIN HUKUKI DAYANAĞI NEDİR ?
Bilindiği üzere, 5682 sayılı Pasaport Kanununun 14 üncü maddesinin (A) fıkrasında; "Hususi damgalı pasaportlar; Türkiye Büyük Ahali Meclisi eski üyeleri, eski bakanlar ile BİRİNCİ, İKİNCİ VE ÜÇÜNCÜ DERECE KADROLARDA bulunan veya bu kadrolar karşılık görünmek ya da T.C. Emekli Sandığı ile ilgilendirilip emekli kesenekleri bu derecelerden kesilmek suretiyle sözleşmeli olarak çalıştırılan Devlet memurları ve diğer kamu görevlileri ile birinci derece kadro ile emekliliğe hak kazanmış olan belediye başkanlarına; diplomatik pasaport verilmesini gerektiren vazifelerden başka herhangi bir devlete ait vazife ile veya kendi hesaplarına yabancı ülkelere gittikleri vakit verilir. Bankacılık Düzenleme ve Denetim Kurulu ve Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Kurulu üyeleri için, T.C. Emekli Sandığı ile ilgilendirilme ve emekli keseneklerinin bu derecelerden kesilmesi şartı aranmaz." hükmü yer almaktadır.
Bu hükümden anlaşılacağı üzere, devlet memurlarının yeşil pasaport alabilmesi için kadro derecesinin "1, 2 ya da 3" olması gerekmektedir.
KADRO DERECESİ NE DEMEKTİR ?
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 33 üncü maddesinin 1 inci fıkrasında; "Kadrosuz memur çalıştırılamaz." hükmü amirdir. Yani ilgili kanuna emrindeki olarak millet kurumlarında memur statüsünde çalışan herkesin bir kadrosu, o kadronun da mutlaka bir derecesi bulunmaktadır.
KADRO DERECELERİ NEYE TARAFINDAN BELİRLENMEKTEDİR ?
190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararname gereğince devlet memurlarına ait kadrolar kanunla ihdas edilmektedir. aynı zamanda, ihdas edilen kadrolara ilişkin kadro derece aralıkları tekrar kanunda açıkça gösterilmektedir.
Altında bulunan dosyadan memuriyet kadro unvanınızın kadro derece aralığını görebilirsiniz.
Unvan bazında kadro derece aralıklarını gösteren liste için TIKLAYINIZ.
YEŞİL PASAPORTTA KIDEM ESAS ALINMALI !
Görüldüğü üzere, 5682 sayılı Pasaport Kanununa tarafindan verilen yeşil pasaport alabilmek için kadro derecesinin 1, 2 ve 3 olması büyük siklet arz etmektedir. Ancak, yeşil pasaport verilir iken bazı akademik kadro unvanlarında haksızlık yaşanmaktadır.
Örneğin, 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanununa ekli ilave gösterge cetvelinde öğretim elemanları aralarında bir derece sınıflandırılması yapılmıştır. Söz konusu derecelendirme aşağıdaki tabloda yer almaktadır :
UNVAN
KADRO DERECE ARALIĞI
PROFESÖR
1
DOÇENT
1-3
YARDIMCI DOÇENT
1-5
ÖĞRETİM GÖREVLİSİ
1-7
ARAŞTIRMA GÖREVLİSİ
4-7
BILIRKIŞI
1-7
ÇEVİRİCİ
1-7
Yukarıda açıklanmış kadro derece aralıklarına kadar atananlardan kadro derecesi 1 ila 3 olanlar yeşil pasaport hakkına sahip olmaktadırlar. Fakat burada bazı unvan gruplarında haksızlık yaşanmaktadır. Bunu bir örnekle somutlaştıralım:
Bir devlet üniversitesi tarafından duyuru edilen 1 inci derece Yardımcı Doçent kadrosuna, hiçbir millet kurumunda hizmeti olmayan adayın atanmaya adalet kazanması halinde kıdeme esas aylığının 8 inci derecenin 2 kademesinden başladığını varsayarsak,. bu kişi kamuya atanır atanmaz basit yoldan yeşil pasaport alabilmektedir
Ama, aynı üniversitenin ayrı biriminde ilan edilen 4 üncü derece Muavin Doçent kadrosuna daha önce 20 sene hoca olarak tayin yapmış kamu görevlisinin naklen atanması halinde kazanılmış hak aylığı mevcut müktesebine göre belirlenecek olup, kadro derecesi 3'ün aşağı kalacağı için yeşil pasaport hakkından yararlanamayacaktır. Bunu bundan başka tablo olarak gösterirsek:
UNVAN
KADRO
DERECE
KIDEME
AYLIK
AÇIKLAMA
YARDIMCI DOÇENT
1
8/2
HALK HİZMETİ DEĞIL. YEŞİL PASAPORT ALABİLİYOR.
YARDIMCI DOÇENT
4
1/4
20 YIL HİZMETİ VAR. YEŞİL PASAPORT ALAMIYOR.
KADRO DEĞİŞİKLİKLERİNİN UZUN SÜRMESİ PASAPORT KONUSUNDA MAĞDURİYET YAŞATIYOR !
Ulus görevlilerinin daha öncede bahsettiğimiz gibi yurtdışı çıkışlarında büyük rahatlık sağlayan yeşil pasaport, kurum değişikliği durumlarında kişinin özlük hakkına kadar daha daha aşağı bir kadro derecesine atanması halinde bu haktan yararlanamamasına veyahut yeşil pasaportu önceki kadro derecesine tarafindan almış ise yenileme döneminde mağdur olmasına sebep olmaktadır. Bu hususu da bir örnekle açıklayacak olursak;
UNVAN
KADRO
DERECE
KIDEME AYLIK
AÇIKLAMA
HOCA
(ESKİ UNVAN)
1
1/4
YEŞİL PASAPORT ALABİLİR.
YARDIMCI DOÇENT
(YENİ UNVAN)
4
4/9
YEŞİL PASAPORTA BAŞVURAMAZ. YEŞİL PASAPORT SAHİBİ İSE GEÇERLİLİK SÜRESİ DOLDUĞUNDA YENİLEYEMEZ.
Ayrıca, kurum değişikliği durumunda özlük hakkına kadar daha alçak bir kadro derecesine atananların, kadro derecelerinin mükteseplerine yerinde ülkü getirilmesi uzun süreçli bir bürokratik işleme dayanmaktadır.
Bilindiği üzere, ulus görevlilerinin kadro değişiklikleri, "Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararname"nin 9 uncu maddesinde belirtilmiş usul ve esaslara göre yapılmaktadır.
Laf konusu hükme göre, karşılanması nedeniyle tutulan ya da boş olan kadrolarda sınıf, unvan ve derece değişikliği yapmaya, mevcut kadroları ansızın fazla dereceyi kapsayacak şekilde değiştirmeye ve manâsız kadroları iptal etmeye Bakanlar Kurulu yetkili olduğu ifade edilmiştir.
Dolayısıyla, yılda iki sefer bile yapılsa (onunda uygulandığı söylenemez) doymuş kadro derece değişikliği gibi rutin bir özlük işlemini Bakanlar Kurulu onayından geçirmenin mantığını anlamak muhtemel değildir.
neticede, yazımızda ayrıntılı paylaştığımız gibi yurtdışına vizesiz ve kolay çıkmanın yolu olan yeşil pasaportun hakkaniyetli şekilde verilmesi amacıyla, kadro derecesinin değil kıdemin yani memuriyette geçen sürenin dikkate alınarak 5682 sayılı Pasaport Kanununda düzenleme yapılmasının yerinde olacağını değerlendiriyoruz.
Yavuz Selim KAPLAN
sizlere www.ensonhukuk.com farkıyla sunulmuştur
Başlığı Kapat Kodları GösterKodları Kapar Emojileri GösterEmojileri Kapar